Για τις κινητοποιήσεις των αγροτών: διέξοδος η αγροτική γεωργία

Για άλλη μια φορά οι αγρότες είναι στους δρόμους. Ποιοι αγρότες; Όχι βέβαια των φθινουσών περιοχών και οι μικροί αγρότες. Κινητοποιούνται ιδίως οι μεγαλοαγρότες της Θεσσαλίας που ήταν και οι ευνοημένοι μέχρι τώρα, στα πλαίσια της ΚΑΠ(Κοινής Αγροτικής Πολιτικής της Ε.Ε). Όμως μέσω των επιδοτήσεων της ΚΑΠ κατέληξαν σε επιλεγμένες καλλιέργειες-υποτίθεται ανταγωνιστικές στο παγκόσμιο εμπόριο γεωργικών προϊόντων- πράγμα που οδήγησε σε εισαγωγές των περισσότερων προϊόντων διατροφής που χρειάζεται η χώρα. Όχι μόνο το είδος των καλλιεργειών, αλλά και οι καλλιεργητικές πρακτικές(μεγάλες εισροές, μεγάλες μηχανές και κατανάλωση ενέργειας κ.λπ) τους οδήγησαν με το χρόνο σε αδιέξοδο και τώρα λένε ότι δεν είναι σε θέση να καλλιεργήσουν πια σαν ανεξάρτητοι αγρότες.

A)     Τα μέχρι τώρα αδιέξοδα

  1. Η  ελληνική γεωργία παγκοσμιοποιήθηκε μέσω της Ε.Ε. και της ΚΑΠ. Χαρακτηριστικό της ΚΑΠ: τα εθνικά κράτη στρέφονταν πάντα προς τις άμεσες επιδοτήσεις(εξολοκλήρου από Ε.Ε.), και όχι προς ενισχύσεις για την αναζωογόνηση της υπαίθρου(όπου υπήρχε συγχρηματοδότηση)
  2. Στη χώρα είχαμε παρακμή της υπαίθρου, απώλεια της αυτάρκειας στη διατροφή του πληθυσμού, γήρανση και μείωση του αγροτικού πληθυσμού(από 31% το 1981 στο 9,5% το 2009, λόγω της κρίσης το 2009-2010 αυξήθηκαν οι νέοι αγρότες κατά 40.000)
  3. Είχαμε μεγάλη διαφορά εισοδημάτων μεταξύ μιας μειοψηφίας μεγαλοαγροτών και της πλειοψηφίας των μικρών.
  4. Ο έλληνας αγρότης από παραγωγός γεωργικών προϊόντων, έχει μετατραπεί σε παραγωγό πρώτων υλών για τη βιομηχανία τροφίμων
  5.  Μέσω επιδοτήσεων της ΚΑΠ ευνοήθηκαν οι επιλέξιμες μεγάλες μονοκαλλιέργειες (βαμβάκι, τεύτλα, σιτηρά, βιομηχανική ντομάτα, ροδάκινα, καπνά). Η παραγωγή: καθορίσθηκε από το κυνήγι των επιδοτήσεων και όχι για να ικανοποιεί τη ζήτηση και την κατανάλωση, στη χώρα. Έτσι είχαμε εξάρτηση και των μεγαλοαγροτών από τις αγροβιομηχανίες, ανύπαρκτη ευελιξία στην επιλογή καλλιεργειών και συχνά εγκατάλειψη της παραγωγής, αφού επιδοτούνταν άσχετα με το εάν παράγουν ή όχι. Ταυτόχρονα σχεδόν το 70% της αγροτικής γης-σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα-είναι υποθηκευμένη στην αγροτική τράπεζα και μέσω της εξαγοράς της στην ιδιωτική τράπεζα Πειραιώς.
  6. Επίσης είχαμε κάθετη μείωση των ιχθυαποθεμάτων και οικονομικό μαρασμό παράκτιας αλιείας. Το οικοσύστημα του Αιγαίου βρίσκεται ήδη υπό κατάρρευση.
  7. Δόθηκε τέλος στην τοπική παραγωγή διαφορετικών σοδειών και ζώων προσαρμοσμένων στο κλίμα και το έδαφος των περιοχών. Έχουμε εκτόπισμά τους από λίγες βελτιωμένες ποικιλίες ανά είδος και ορισμένα υβρίδια , που θέλουν πολύ νερό, φυτοφάρμακα, λιπάσματα (π.χ. μέχρι 1950: 111 ντόπιες ποικιλίες μαλακού σταριού, 139 σκληρού, 99 κριθαριού, 294 καλαμποκιού, 39 βρώμης. Τώρα έχουν διασωθεί 2-3% αυτών). Η δε ΕΕ θέλει να προωθήσει και τις μεταλλαγμένες ποικιλίες.
  8. Ταυτόχρονα εισάγουμε: κρεμμύδια από την Ινδία, λεμόνια- πορτοκάλια από την Ν. Αφρική. δαμάσκηνα και αχλάδια από τη Χιλή, φακές από τον Καναδά, φασόλια από την Κίνα, ρεβίθια από το Μεξικό, φιστίκια Αίγινας από την Τουρκία, μπάμιες- φασολάκια- πατάτες από την Αίγυπτο-εκτός εποχής.
  9. Μειώσαμε την παραγωγή ζαχαρότευτλων…για να εισάγουμε 200.000 τόνους ζάχαρη το χρόνο. Για την εισαγωγή σιτηρών δαπανάμε 250 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο.
  1. Σε 30 χρόνια η Ελλάδα από θετικό εμπορικό ισοζύγιο που είχε μέχρι το 1982, έχει σήμερα αρνητικό ετήσιο ισοζύγιο (μέχρι 4,5 δις Ε πριν τη κρίση), που συμβάλλει και στην διόγκωση του χρέους.
  2. Έχουμε ταυτόχρονα υποβάθμιση και ρύπανση των εδαφών, μόλυνση και ρύπανση των επιφανειακών και των υπογείων νερών (π.χ. το επίπεδο των νιτρικών αλάτων στο 25% των υπογείων νερών ξεπέρασε τα 50 mg/l ενώ το φυσιολογικό είναι τα 5 mg/l). Έχουμε ρύπανση της ατμόσφαιρας (π.χ. το μεθάνιο και το υποξείδιο του αζώτου που προέρχονται απ’ τα αζωτούχα λιπάσματα συμμετέχουν στο «φαινόμενο του θερμοκηπίου»(Το 15% των αερίων του «θερμοκηπίου» οφείλονται στη Γεωργία σε παγκόσμιο επίπεδο).Έχουμε έλλειψη νερού (π.χ. η βαμβακοκαλλιέργεια στη Θεσσαλία έχει εξαντλήσει τα νερά: μέχρι και 400 μ. οι γεωτρήσεις για αυτό και ένα από τα αιτήματά τους είναι και η εκτροπή του Αχελώου).
  3. Το τεράστιο περιβαλλοντικό κόστος μαζί με το κοινωνικό κόστος απ’ την παρακμή της υπαίθρου και της δημόσιας υγείας, κάνουν την ελληνική γεωργία να είναι αντιπαραγωγική (μεγάλο εξωτερικό κόστος, που το πληρώνει η κοινωνία).

Τιμές: Οι αγρότες  είναι αποδέκτες  τιμών που διαμορφώνουν οι μεταπράτες και τα καρτέλ των βιομηχανιών μεταποίησης και διατροφής. Οι καταναλωτές πληρώνουν τιμές 4-6 φορές μεγαλύτερες από αυτές που εισπράττουν οι παραγωγοί. Και αυτό γιατί τα 2/3 των πρωτοβάθμιων αγροτικών συνεταιρισμών δεν ασκούν καμία δραστηριότητα, πέραν της εκλογής της συνδικαλιστικής ηγεσίας, ενώ μια σειρά από συνεταιριστικές βιομηχανίες όπως η ΑΓΝΟ, η ΟΛΥΜΠΟΣ, η ΡΟΔΟΠΗ, ΔΩΔΩΝΗ χρεοκόπησαν ή πουλήθηκαν σε ιδιώτες.

Η Αναδιάρθρωση: για τα επόμενα χρόνια (μετά το 2013 που τελειώνουν οι σημερινές επιδοτήσεις) η ΕΕ βάζει ως στόχο την ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ, που δεν θα βασίζεται ούτε στον ατομικό αγρότη, ούτε στους αγροτικούς συνεταιρισμούς, αλλά στην ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ, στην οποία οι κάτοχοι του κλήρου δεν θα είναι πλέον ανεξάρτητοι ή συνεταιρισμένοι παραγωγοί αλλά μέτοχοι-μοντέρνοι κολλήγοι.

Οι επενδύσεις του αγροτικού προϋπολογισμού της ΕΕ, θα στραφούν μάλλον προς τις μεγάλες βιομηχανοποιημένες αγροτικές εταιρείες, σε βάρος των μικρομεσαίων παραγωγών και θα στηριχθούν σε τραπεζική χρηματοδότηση με νέα «ευέλικτα χρηματοπιστωτικά εργαλεία». Μια τέτοιου τύπου αναδιάρθρωση θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη συγκεντροποίηση γύρω από την τροφή (ήδη σήμερα 7 μύλοι διακινούν το 70% των αλεύρων στην χώρα) και την εξάρτηση της διατροφής του πληθυσμού από τις εταιρίες.

Β) Ποια θα μπορούσε να είναι η διέξοδος όσον αφορά στον αγροδιατροφικό τομέα;

Ζ.Μποβέ: «απορρίπτουμε το παγκόσμιο εμπορικό μοντέλο που επιβάλλουν οι πολυεθνικές. Ας επιστρέψουμε στη γεωργία…Η γεωργία δεν πρέπει να συρρικνωθεί σε απλή εμπορική διαδικασία. Οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να μπορούν να θρέψουν τους εαυτούς τους και να πάρουν τα προληπτικά μέτρα που θεωρούν κατάλληλα για τη τροφή τους.»

Πραγματικά η «Αγροτική» γεωργία, και η οικο-γεωργία( το οικο- όχι μόνο με την έννοια του οικολογικού, αλλά και με την αρχαιοελληνική έννοια του «οίκου»), που θα μπορούσε να ικανοποιεί τις βιοτικές ανάγκες της αλυσίδας: αγρότης-κοινότητα-περιοχή-χώρα, θα ήταν η διέξοδος και για τους έλληνες αγρότες και για τη χώρα. Αρκεί να στηριχθεί στα παρακάτω βήματα.

Το κίνημα των αγροτών να απαιτήσει σε σχέση με την ΚΑΠ:

  • σύνδεση ενισχύσεων με κοινωνικές δράσεις και κριτήρια κοινωνικής-περιβαλλοντικής-κλιματικής προστασίας.
  • διατήρηση βιοποικιλότητας και στήριξη μικρών ολοκληρωμένων αγροτικών μονάδων.
  • Απαγόρευση καλλιέργειας Γ.Τ.Ο. Όχι πατεντοποίηση του γενετικού υλικού
  • Ανάπτυξη υπαίθρου σαν ποιοτικού χώρου διαμονής-εργασίας.
  • Παραγωγή ποιοτικών υγιεινών προϊόντων. Σύνδεση παραγωγών καταναλωτών στα πλαίσια τοπικής αγοράς
  • Αγροτική γεωργία και όχι αγροβιομηχανία !

Σε σχέση με το εσωτερικό να στηριχθεί:

  • Στον «πολυλειτουργικό» αγρότη με ολοκληρωμένα αγροκτήματα με πολλά διαφορετικά είδη ζωντανών-ζωϊκών,φυτικών, με βελτιωμένο έδαφος και περιβάλλον, με ντόπια βιοποικιλότητα, με μεταποίηση-διάθεση προϊόντων με κοινοτίστικη αντίληψη για αναζωογόνηση της υπαίθρου και όχι για τις επιδοτήσεις
  • Στη μετατροπή της χώρας σε ζώνη βιο-καλλιέργειας, ελεύθερης από μεταλλαγμένα, με πέρασμα από το χημικό τρόπο παραγωγής σε βιολογικό, βιοδυναμικό ή φυσικό, πράγμα που θα έδινε και συγκριτικά πλεονεκτήματα σε όσα προϊόντα θα εξάγονταν. Αυτό-σε συνδυασμό με την επιλογή των πλούσιων ενδημικών προϊόντων της ελληνικής γης-θα μετέτρεπε τη χώρα από «ψωροκώσταινα» σε μεγάλη διατροφική δύναμη.
  • Στη λογική της υγιεινής τροφής και παραγωγή της και για τον ίδιο τον αγρότη και για την τοπική αγορά και όχι μόνο για την απρόσωπη αγορά.
  • Στην αποφυγή των μεσαζόντων- σωστές και δίκαιες τιμές, με βιώσιμη παραγωγή της εγγύτητας για ικανοποίηση βιοτικών αναγκών μέσω της διανομής της εγγύτητας(μικρές διαδρομές από την παραγωγή στην κατανάλωση).
  • Στην αναδιάρθρωση των αναγκών, στον αντικαταναλωτισμό, στη μείωση εξωτερικών εισροών-ανθεκτικές ντόπιες ποικιλίες και ράτσες(ΠΟΠ, ΠΓΕ, κ.λ.π.). Στην αποκατάσταση του μεσογειακού διατροφικού μοντέλου με μείωση της κατανάλωσης κρέατος
  • Στη μεταποίηση των γεωργικών σε προϊόντα διατροφής και ένδυσης(π.χ. ανασύσταση υφαντουργείων, που σήμερα έχουν μετακομίσει σε γειτονικές χώρες χαμηλού εργατικού κόστους, ανασύσταση της βιομηχανίες ζάχαρης)
  • Στην εξοικονόμιση και αυτοπαραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ εγκαθιστώντας στα υπόστεγα, στις αποθήκες, στα σπίτια κ.λπ. μικρά αποκεντρωμένα συστήματα
  • Στον αγροτουρισμό(ταυτόχρονα ξενοδόχοι, μάγειροι, κ.λ.π), που εκτός από καταλύματα φυσικής –βιοκλιματικής δόμησης, θα προσφέρει στους επισκέπτες και γνήσια, φρέσκα και νόστιμα εδέσματα από υλικά αυτοπαραγωγής ή ντόπιας παραγωγής.
  • Στην  κατάργηση της λεηλασίας της θάλασσας από τα μεγάλα αλιευτικά και στην αναζωογόνηση της παράκτιας αλιείας και των νησιών.
  • Στην αναβλάστηση των δασών, στο σταμάτημα ερημοποίησης, στην αποκατατάσταση της άγριας φύσης, των ποταμών- λιμνών- παραλιών, στην αναζωογόνηση των εδαφών, αποκαθιστώντας την οργανική ύλη και τον εδαφολογικό άνθρακα, ώστε να απορροφήσουμε τα επόμενα χρόνια τη περίσσια του διοξειδίου του άνθρακα της ατμόσφαιρας(αιτία για τη κλιματική αλλαγή-καταστροφή που έρχεται αν δεν το κάνουμε).
  • Στις ομάδες παραγωγών και στους συνεταιρισμούς νέας μορφής(που αποφασίζει η συνέλευση και όχι τα Δ.Σ.), στις συλλογικές δομές αγροτικής παραγωγής, στις «διευρυμένες» οικογένειες (με κοινό ταμείο), στα εναλλακτικά δίκτυα διανομής, σε συνεταιρισμούς παραγωγοκαταναλωτών, σε «καλάθια» και μικρά συνεταιριστικά μαγαζιά, στη συνεργασία με  κινήματα καταναλωτών για μια «κοινωνικά στηριζόμενη γεωργία». Στα δίκτυα διανομής και ανταλλαγής προϊόντων-υπηρεσιών με τοπικά νομίσματα ή αχρήματα.
  • Στη διαχείριση της κρατικής και εκκλησιαστικής γης από κινήματα ανέργων σε μια προσπάθεια αυτοαξιοποίησης της παραγωγικής τους δυνατότητας. Σε εγκαταστάσεις νέων σε παρατημένα χωριά. Σε εσωτερική αντίστροφη μετανάστευση(όχι εξωτερική στην οποία στρέφονται πολλοί άνεργοι νέοι σήμερα) με συλλογικές μετεγκαταστάσεις ανέργων νέων των πόλεων στην περιφέρεια, σε χώρους αυτοπαραγωγής και αυτοδιαχείρισης
  • Στην καλλιέργεια αστικής και περιαστικής δημοτικής γης , στους δημοτικούς λαχανόκηπους από κινήματα γειτονιάς, από συνταξιούχους ή «καλλιεργητές του σαβατοκύριακου» και του «ελεύθερου χρόνου».

 

Το σημερινό 9-10% των ελλήνων αγροτών δεν μπορούν να θρέψουν το υπόλοιπο 90% με υγιεινά προϊόντα διατροφής. Για την αυτοδυναμία(όχι οπωσδήποτε αυτάρκεια) θα χρειασθεί να ασχοληθούν περισσότεροι με τη γεωργία. Ο αγροτικός τομέας είναι ο μόνος που δεν συρρικνώθηκε μετά το 2008. Από 6,8 δις. προστιθέμενη αξία το 2008, στο 7,79 δις. το 2010, μία αύξηση περίπου 14,7%, ενώ στις κατασκευές το ίδιο διάστημα είχαμε μείωση 18% και στη μεταποίηση μείωση 11.8%. Μεταξύ 2008-2011 είχαμε 60.000 νέες θέσεις εργασίας στον τομέα, ενώ το έλλειμμα στις εξαγωγές-εισαγωγές μειώθηκε από 3 δις. το 2007 στο 1,8 δις. το 2010(είχαμε φυσικά μεγάλη μείωση εισαγωγών, αλλά και αύξηση εξαγωγών κατά 725 εκατομ. Ευρώ).

Ο αγροτικός τομέας μπορεί να αποδειχθεί ο εφαλτήρας για τη διέξοδο της χώρας από τη κρίση( το πιστεύει αυτό και το 71% των ερωτηθέντων σε μια έρευνα της Kapa Recearch), αρκεί να στηριχθούμε στις αγροτικές κοινότητες, στον πολυλειτουργικό αγρότη και την αγροτική γεωργία για ποιοτικά προϊόντα, στο ξεπέρασμα των μεσαζόντων και στη σύνδεση με τα εγχειρήματα της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Αρκεί να στραφούμε προς την κοινωνικοποίηση –τοπικοποίηση του αγροτοδιατροφικού τομέα.

 

Δημοσιεύθηκε στη Αναδημοσιεύσεις, Κείμενα Μελών | Σχολιάστε

Η Πρόταση του Δικτύου Οικοκοινότητα για τα πρώτα βήματα ξεπεράσματος της κρίσης

Πρώτος στόχος να απαλλαγούμε  από το «μνημόνιο», αλλά ποια είναι η διέξοδος για την ελληνική κοινωνία;

Η Ελλάδα έγινε ο αδύνατος κρίκος της ευρωζώνης, που δέχεται τη πιο σκληρή επίθεση των κερδοσκοπικών παγκόσμιων κεφαλαίων, λόγω της μανίας της πολιτικής και οικονομικής της ελίτ, για «ανάπτυξη» και «εκσυγχρονισμό» με κάθε κόστος( π.χ. γέ­φυρες, λιμάνια, δρόμοι, αεροδρόμια, στάδια, ολυμπιακοί και εξοχικά). Την προηγούμενη περίοδο οι κυβερνήσεις , για να φέρνουν σε πέρας τους προϋπολογισμούς τους και να διατηρούν ένα πελατειακό και δυσλειτουργικό κράτος, δανείζονταν από τις παγκόσμιες αγορές. Οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά από τις τράπεζες. Το ευρώ, σαν κοινό νόμισμα,  βοήθησε στην ουσία και αυτό για να ανέβουν τα χρέη στο κράτος, τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, γιατί εξασφάλιζε την απαιτούμενη «πίστη» για δανεισμό από τα διεθνή κεφάλαια. Έτσι όλοι μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν τις καταναλωτικές τους ανάγκες, παρόλο που δεν ανέβαινε η αγοραστική αξία των μισθωτών. Οι περισσότεροι αισθάνονταν «νοικοκυραίοι με κάρτες και με χρέη», ενώ η «δυνατή» Ελλάδα έφθασε να χρωστά πάνω από 360 δις ευρώ.

Και οι «μνημονιακές» πια κυβερνήσεις, δεν μαθαίνουν από τα προηγούμενα λάθη. Θέλουν κι άλλη, «μια από τα ίδια ανάπτυξη». Με καινούργια δάνεια, με φαστ-τρακ ιδιωτικοποιήσεις και ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας. Με ιδιωτικοποίηση των συλλογικών αγαθών, όπως το νερό, η ενέργεια, τα φιλέτα παραγωγικής δημόσιας γης, το τρένο κ.λπ., για την προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων.

Όμως όλοι πια αρχίζουν να καταλαβαίνουν ότι στην ουσία έχουμε να κάνουμε με μια βαθειά δομική κρίση της ελληνικής κοινωνίας και ότι το μέλλον είναι ζοφερό. Οι πολιτικές των «μνημονίων» για την επιστροφή των χρεών στους διεθνείς και ντόπιους πιστωτές θα έχουν σαν αποτέλεσμα τη «φτωχοποίηση» όχι μόνο της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και του περιβάλλοντος της χώρας. Η ζωή θα γίνει για τους περισσότερους Έλληνες σε μεγάλο βαθμό αβίωτη. Ταυτόχρονα θα ολοκληρώνεται και η σταδιακή κατάρρευση της έννοιας του κοινωνικού κράτους, αλλά και του πολιτικού συστήματος του κοινοβουλευτισμού, στα μάτια των πολιτών.

Για αυτό μια σημαντική μερίδα της νέας γενιάς ξεσηκώνεται. Προς το παρόν «αγανακτεί», δείχνοντας ότι δεν της αρέσει ο κόσμος που της ετοιμάσανε οι παλιότεροι. Οι εκλογές των τελευταίων χρόνων π.χ. δείχνουν ότι ο «κανένας» είναι αυτός που έχει την  πλειοψηφία και ότι δεν υπάρχει πια συναίνεση. Η σημερινή αγανάκτηση των πολιτών  προς τους «μνημονιακούς»-που έφεραν τα «μνημόνια»- και προς τους «αντιμνημονιακούς»-που δεν κατάφεραν να τα αποτρέψουν-σταδιακά, θα εξελίσσεται σε αποφασιστικότητα για ανάληψη δράσης από τους ίδιους τους πολίτες.

Δεν υπάρχει άλλος δρόμος από το να μετατραπούμε- όλοι «οι από κάτω» -από «αγανακτισμένοι» σε «αποφασισμένους». Να σταματήσουμε να είμαστε πλέον αντικείμενο διαχείρισης της πολιτικής των «από πάνω»  και των κομμάτων τους και να γίνουμε οι ίδιοι ουσιαστικοί  πολίτες διαμορφώνοντας μια νέα πολιτική. Με διαδικασίες συνελεύσεων παντού –από τις γειτονιές και τις κοινότητες, μέχρι στους χώρους εργασίας και εκπαίδευσης-μπορούμε να διαμορφώσουμε τις προτάσεις διεξόδου από τη σημερινή κρίση. Επιδιώκοντας όχι μόνο την αντίσταση στα «μνημόνια», αλλά και τη δημιουργία ταυτόχρονα αμεσοδημοκρατικών δομών και θεσμών, που θα εξασφαλίζουν την ισοκατανομή πόρων και εξουσιών σε όλα τα επίπεδα, από την οικονομία, την κοινωνία, μέχρι και τη πολιτική διακυβέρνηση.

Θα μπορούσαμε σαν λαός να μη δεχθούμε την προοπτική της κατάθλιψης και της «πτώχευσης», που μας ετοιμάζουν, αν διαμορφώναμε «από τα κάτω» και βάζαμε σε εφαρμογή ένα άλλο πρόγραμμα «αναδιάθρωσης». Ένα πρόγραμμα -απάντηση των «από κάτω», που δεν περιμένουν τη λύση από τα κομματικά προγράμματα και τις εκλογές, αλλά σαν πολίτες θα αποφασίσουν να το διαμορφώσουν μέσα από αμεσοδημοκρατικές δομές αυτοοργάνωσης.

Δεν διεκδικούμε, σαν οικοδίκτυο, την διατύπωση ενός μανιφέστου. Μπορούμε όμως να προτείνουμε με τη μορφή «σκιαγραφήματος» τα πρώτα βήματα, με τα οποία η ελληνική κοινωνία μπορεί να περάσει σε μια φάση μετάβασης. Σε μια φάση κατάργησης-αναδιάρθρωσης-αλλαγής των υπαρχόντων θεσμών και δημιουργίας καινούργιων τέτοιων, για το ξεπέρασμα της κρίσης, που έτσι και αλλιώς είναι μια συνολική κρίση του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού.  Με τη παρατήρηση βέβαια ότι δεν μπορούν να προβλεφθούν από τώρα οι μεγάλες δυνατότητες αυτοθέσμισης μιας κοινωνίας ευρισκόμενης σε αναβρασμό και σε μετάβαση.

Περιληπτικά ένα τέτοιο πρόγραμμα «αναδιάρθρωσης» θα μπορούσε να περιλάβει καταρχήν τα παρακάτω σημεία, που αφορούν κύρια τους υπάρχοντες θεσμούς:
1) Να αρνηθούμε τη θέση που έχει σήμερα η χώρα στα πλαίσια του παγκοσμιοποιημένου καπιταλιστικού μοντέλου ανάπτυξης και της ευρωζώνης.
Να αρνηθούμε την προτεινόμενη από την ευρωπαϊκή ελίτ «διάσωση» της Ελλάδας, που στην ουσία είναι διάσωση του χρεοκοπημένου τραπεζικού της συστήματος. Να αρνηθούμε να συμμορφωθούμε με τα μέτρα που θα προωθήσουν οι επόμενες κυβερνήσεις, ώστε να εξαναγκασθούν να κάνουν στάση πληρωμών τόκων και χρεολυσίων και να στραφούν στη στήριξη των συλλογικών αγαθών και μισθών ικανών να ικανοποιούν τις βιοτικές ανάγκες του πληθυσμού. Ας μη θεωρούμε φτώχεια την έλλειψη των χρημάτων “τους”, το να μη μπορούμε να αγοράζουμε τα προϊόντα “τους”!
Ας μη δεχθούμε σαν ανεργία την έλλειψη μισθωτών θέσεων εργασίας στις επιχειρήσεις τους!
Να απαιτήσουμε την ανασυγκρότηση της κεντρικής και τοπικής διοίκησης, με εθελούσια μετακίνηση προσωπικού από γραφειοκρατικές δομές, σε υποδομές κοινωνικής-περιβαλλοντικής προστασίας, που σήμερα είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Να απαιτήσουμε την ενίσχυση του κλάδου της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Οι ΟΤΑ-όπως φάνηκε και από την περίπτωση των «χαρατσιών»- μπορούν πιο εύκολα και πρέπει να πιεσθούν να βοηθήσουν στη δημιουργία των θεσμών της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας.
Να απαιτήσουμε έκτακτα μέτρα εσόδων από τα υψηλά εισοδήματα για να στηριχθούν τα κλυδωνιζόμενα ασφαλιστικά ταμεία. Να προωθήσουμε και να αναβαθμίσουμε τα συλλογικά-κοινωνικά αγαθά(σιδηρόδρομος, ενέργεια, νερό, περιβάλλον, έρευνα-καινοτομία), ώστε να λειτουργήσουν σαν παράλληλος «κοινωνικός μισθός», με στόχο να ξαναγίνει η ποιότητα ζωής δικαίωμα για όλους. Να απαιτήσουμε από την υπάρχουσα κυβέρνηση μια φορολογική μεταρρύθμιση με χαρακτήρα δικαιοσύνης και αναδιανομής. Που θα χρησιμοποιεί τους φόρους και σαν εργαλεία για ενθάρρυνση ή αποθάρρυνση οικονομικών δραστηριοτήτων, ανάλογα με τις επιπτώσεις των τελευταίων στο περιβάλλον και την κοινωνία. Μέτρα διαφάνειας και πάταξης της μικρής και μεγάλης διαφθοράς-φοροδιαφυγής, τα οποία θα πρέπει να συνδυαστούν με αποκατάσταση της αίσθησης δικαιοσύνης.
2) Στη συνέχεια όσον αφορά στους νέους θεσμούς που μπορούμε να δημιουργήσουμε:

Να βελτιώσουμε το τοπικό εισόδημα εμείς οι ίδιοι μέσα από την προώθηση ομάδων παραγωγών, συνεταιρισμών παραγωγών-καταναλωτών για απευθείας διακίνηση τροφίμων, χωρίς μεσάζοντες, με συνεταιριστικά μικρά μαγαζιά, με δίκτυα διανομής και τοπικά συστήματα ανταλλαγών με δικό τους νόμισμα κ.λπ.  Με εναλλακτικούς πιστωτικούς συνεταιρισμούς, που διαχειρίζονται τις αποταμιεύσεις χωρίς κερδοσκοπικές πρακτικές και χωρίς την συνήθη αδιαφορία των τραπεζών για τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις των δράσεων που χρηματοδοτούν.

Θα χρειαζόταν  να επαναπροσδιορίσουμε γενικότερα τις βασικές μας ανάγκες και τον τρόπο ικανοποίησή τους-όσο γίνεται λιγότερο μέσω των αγορών και της ατομικής κατανάλωσης- με στήριξη στα συλλογικά αγαθά και με μικρότερο κοινωνικό και οικολογικό αποτύπωμα. Επιδιώκοντας την «ευημερία» με εγκράτεια στην ατομική κατανάλωση, αλλά μέσα από την αφθονία των συλλογικών-κοινωνικών αγαθών». Στηριζόμενοι περισσότερο στην αυτοανάπτυξη-αυτοπραγμάτωσή μας σαν ανθρώπινα όντα και σαν στοιχεία των γενικότερων οικοσυστημάτων.

3) Σε μια τέτοια κατεύθυνση τα επόμενα  βήματα θα μπορούσαν να ήταν τα παρακάτω:

α) Στη τροφή: να επιδιώξουμε και μέσα από τα σχολεία και τις σχολές, αλλά και από εναλλακτικούς θεσμούς εκπαίδευσης και αυτοεκπαίδευσης,  την ανάπτυξη των δεξιοτήτων χιλιάδων νέων ανθρώπων, στην κηπουρική και την οικο-γεωργία, με σκοπό να παραγάγουν σε τοπικό επίπεδο όλο και περισσότερα τρόφιμα, για τον εαυτό τους και για διάθεση στην τοπική αγορά. Σήμερα εισάγουμε το 40% των ειδών διατροφής και θα χρειασθεί να πετύχουμε αυτάρκεια πάλι στα είδη διατροφής του πληθυσμού. Αυτό θα δημιουργούσε νέες θέσεις εργασίας. Το καλύτερο θα ήταν βέβαια αν μετατρέπαμε τη χώρα σε ζώνη οικο-βιο-γεωργίας και ζώνη ελεύθερη από μεταλλαγμένα με ποιοτικά προϊόντα που θα έχουν και συγκριτικό πλεονέκτημα και για εξαγωγές. Να αναβλαστούσαμε τα καμένα δάση, να αποκαταστούσαμε τις λίμνες ,τα ποτάμια, τους βιοτόπους και τις παραλίες. Θα καταφέρναμε έτσι να αποκαταστήσουμε το περιβάλλον μας, ώστε να αξίζει να ζούμε σε αυτό, δίνοντας ποιότητα και στην παραγωγή και στη ζωή μας.

Να ενισχύσουμε την εσωτερική μετανάστευση με συλλογικές μετεγκαταστάσεις ανέργων νέων των πόλεων στην περιφέρεια, σε χώρους αυτοπαραγωγής και αυτοδιαχείρισης για την ικανοποίηση αναγκών(από διατροφής μέχρι και πολιτισμικών, με εξάσκηση παραδοσιακών και νέων επαγγελματικών δραστηριοτήτων), απαιτώντας τη στήριξή της από κεντρικούς ή τοπικούς πόρους(π.χ. για νέους ακτήμονες αγρότες διάθεση δημόσιας ή δημοτικής γης). Να προχωρήσουμε σε αστικές και περιαστικές καλλιέργειες για παραγωγή μέρους τουλάχιστον της τροφής του εναπομείναντος πληθυσμού των πόλεων, αποκαθιστώντας στη διατροφή το μεσογειακό διατροφικό μοντέλο με μείωση της κατανάλωσης κρέατος.

β)Στη μεταποίηση: οι υπάρχουσες δυσλειτουργικές βιομηχανικές μονάδες ή αυτές που τις κλείνουν οι ιδιοκτήτες τους να τίθενται σε λειτουργία από τους εργαζόμενους. Αυτοί ξεπερνώντας τη μέχρι τώρα λογική της διεκδίκησης θέσεων μισθωτής εργασίας και των μέχρι τώρα κατοχειρωμένων δικαιωμάτων τους, να αποφασίζουν συλλογικά την επαναλειτουργία τους. Με αυτοοργάνωση και αυτοδιαχείρηση των μέσων παραγωγής, με πιθανή αλλαγή των  προϋπαρχόντων ρυπογόνων μέσων, αλλά και της μη κοινωνικά αναγκαίας παραγωγής ή περιβαλλοντοκτόνας τέτοιας.  Στη συνέχεια να δημιουργούσαμε νέα τοπικά βιομηχανικά οικοσυστήματα(απόβλητα κάποιων μονάδων, σαν επεξεργάσιμη ύλη για άλλες). Να επανασυστήναμε τη κλωστοϋφαντουργία-βιομηχανίας ζάχαρης κ.λπ. και γενικά να αναπτύσσαμε την οικονομία των μικρών αποστάσεων μέσα από συνεταιρισμούς και επιχειρήσεις κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας. Στις πόλεις να αναπτύσσαμε παραγωγικές δραστηριότητες του δευτερογενούς-τριτογενούς  τομέα(μεταποίηση-διακίνηση-διάθεση) από συλλογικότητες και συνεργατικές δομές εργασίας. Εργαστήρια, οικοτεχνία κ.λπ., που θα παράγουν  είδη για την κάλυψη των βασικών αναγκών(τροφή, ένδυση κ.λπ.), αλλά παράλληλα και τεχνολογικές εφαρμογές για την ενέργεια, τη τέχνη και τον πολιτισμό. Να επανασυνδέαμε τους κατοίκους των πόλεων με την ύπαιθρο και αντίστροφα, μέσω σχέσεων ανταλλαγών και δίκαιων συναλλαγών, ώστε να δημιουργούνται δίκτυα και αυτοδιαχειριστικοί κύκλοι αλληλέγγυας οικονομίας για την κάλυψη των πραγματικών αναγκών. Να δημιουργείται ταυτόχρονα μια κουλτούρα οικολογικής στάσης, συμπεριφοράς και σύνδεσης με τους κύκλους της φύσης. Να υλοποιούνται και να διαμορφώνονται οι αξίες της συνύπαρξης, της αλληλεγγύης, της συνεργατικότητας, της συντροφικότητας, του μοιράσματος, της συναπόφασης κ.λπ, σαν αξιακό σύστημα ενός πολιτισμού που απορρίπτει τις κυρίαρχες αξίες του ανταγωνισμού, της ατομικότητας και της αλόγιστης κατανάλωσης.

γ) Στην ενέργεια: να επιδιώκαμε ενεργειακή αυτοδυναμία μέσω της μείωσης της κατανάλωσης και της εξοικονόμησης ενέργειας, απορρίπτοντας τις ρυπαντικές και ενεργοβόρες τεχνολογίες. Εφαρμόζοντας τεχνολογίες  εξοικονόμησης και στηριζόμενοι στις ήπιες και ανανεώσιμες μορφές ενέργειας και πόρων(ήλιος, αέρας, νερό, βιομάζα) , με όσο γίνεται πιο αποκεντρωμένα και μικρής-μεσαίας κλίμακας ενεργειακά συστήματα. Με εξειδίκευση-εκπαίδευση ενός ευρέος δικτύου συνεργείων τεχνιτών, που θα ανασκεύαζε όλα τα κτίρια κάθε περιφέρειας της χώρας , καθιστώντας τα ενεργειακά αποτελεσματικά. Και, όπου αυτό είναι δυνατό αυτάρκη. Αυτή η πολιτική πέρα από την εξοικονόμηση ενέργειας που θα πετύχαινε, θα δημιουργούσε πελώριο αριθμό νέων θέσεων εργασίας για μηχανικούς, υδραυλικούς, μονωτές, ηλεκτρολόγους, οικοδόμους κ.ο.κ. Οι ευκαιρίες για απασχόληση και δημιουργία θα επεκτείνονταν σε όλες τις κοινότητες και τους δήμους της χώρας.

Να επιδιώκαμε επίσης την ενεργειακή αυτοδυναμία μέσω ενεργειακού εφοδιασμού από δημοτικές-διαδημοτικές επιχειρήσεις(το 51% θα ελέγχεται από τους πολίτες) , που παράγουν ηλεκ. ενέργεια από ΑΠΕ, κατέχουν τα τοπικά δίκτυα ΜΤ-ΧΤ και διαχειρίζονται τη διανομή της ηλεκτρικής ενέργειας στους τελικούς καταναλωτές της περιοχή τους. Και όλα αυτά να συνδέονται με καμπάνιες εξοικονόμησης ενέργειας προς τους πολίτες. Να επιδιώκαμε επίσης-όσοι έχουν την οικονομική δυνατότητα, αφού αποσύρουν τις πιθανές οικονομίες από τις τράπεζες-να εγκαθιστούν φ/β συστήματα στις στέγες και ταράτσες των σπιτιών, στις στέγες των αγροτικών υπόστεγων και αποθηκών, σε μη παραγωγική γη. Να εγκαθιστούν μικρές ανεμογεννήτριες σε ευνοϊκά σημεία μη παραγωγικής γης. Να δημιουργούν μη κερδοσκοπικές εταιρείες και συνεταιρισμούς κοινωνικής οικονομίας, εταιρείες λαϊκής βάσης κ.λπ. για την παραγωγή ενέργειας από μικρές εγκαταστάσεις ΑΠΕ και διάθεσή της στα τοπικά δημοτικά δίκτυα.

δ) Στα απορρίμματα: το ίδιο θα συνέβαινε με την εφαρμογή μιας στρατηγικής μείωσης και εκμηδενισμού των απορριμμάτων, που θα δημιουργούσε δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, από συλλέκτες-διαλογείς απορριμμάτων έως επιστήμονες που θα πρωτοπορούσαν στην επαναχρησιμοποίηση των υλικών, με ανακύκλωση, με εφεύρεση κι εφαρμογή νέων υλικών και μεθόδων κ.λπ.

ε) Στη μετακίνηση-μεταφορά: παράλληλα η αισθητή βελτίωση των δημοσίων μεταφορών, ιδίως του σιδηρόδρομου, θα μείωνε τις εκπομπές θερμοκηπικών αερίων, θα συνέβαλε στην κοινωνικότητα των ανθρώπων-πράγμα που διέλυσε μεταξύ των άλλων και η αυτοκίνηση- και θα μείωνε το κόστος των μεταφορών που επιβαρύνει σήμερα όλα τα μεταφερόμενα προϊόντα και ανθρώπους.

στ) Στην υγεία: Δεν θα πρέπει να ταυτισθεί η έννοια της υγείας με την ιατρική περίθαλψη. Το γενικό επίπεδο υγείας συνδέεται άμεσα με την οικονομική ζωή, τις ανισότητες και τη μόλυνση του περιβάλλοντος και έτσι η δράση σε αυτούς τους τομείς θα έχει να κάνει και με την υγεία. Ταυτόχρονα το ενδιαφέρον θα πρέπει να στραφεί και στον τομέα της λήψης περίθαλψης από τον πληθυσμό. Οι δαπάνες για αυτό θα πρέπει να ωφελούν το σύνολο των πολιτών και όχι τους λίγους. Η φροντίδα της υγείας θα πρέπει να οργανωθεί στη βάση της κοινωνικής και οικονομικής δικαιοσύνης με αυτοδιαχείριση (π.χ. συμβούλια υγείας)

Γενικότερα: Να συρρικνώναμε το συγκεντρωτικό κράτος μεταφέροντας δικαιοδοσίες και πόρους προς μια όσο γίνεται πιο αποκεντρωμένη Τοπική Αυτοδιοίκηση(Τ.Α.) και κοινωνία.

Για να μπουν σε πράξη όλα τα προηγούμενα, χρειάζεται ένα κίνημα των «από τα κάτω», που θα οδηγήσει στη μετάβαση από την «ατομική απληστία» στη «συλλογική ωφέλεια», με πυλώνες την ελευθερία, τη κοινωνική δικαιοσύνη και την κοινωνική και οικολογική βιωσιμότητα. Αυτό το κίνημα ξεκινώντας από την αντίσταση στα εφαρμοζόμενα μέτρα, θα πρέπει να παρέμβει σε όλη αυτή τη φάση της μετάβασης προς μια μετακαπιταλιστική κοινωνία και στο επίπεδο των υπαρχόντων θεσμών και στο επίπεδο της δημιουργίας νέων, όπως αναφερθήκαμε και πιο πάνω.
Χρειάζεται επειγόντως να γίνει ταυτόχρονα μια «πνευματική ανασύνταξη» και να τη συζητήσουμε όσο γίνεται πιο πλατιά. Για το πώς θα τιθασεύσουμε αρχικά, θα αντικαταστήσουμε στη συνέχεια, το σημερινό κυρίαρχο μοντέλο του «άπληστου καπιταλισμού».

Προς το παρόν:

Ας αρχίσουμε να οργανωνόμαστε σε κοινότητες, δίκτυα συνεργασίας και αλληλεγύης, ομάδες παραγωγών, συναιτερισμούς και συνεργατικές ομάδες, να μετετρέπουμε τις επιχειρήσεις που κλείνουν, σε επιχειρήσεις κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας με αυτοδιαχείριση από τους εργαζόμενους σε αυτές και παραγωγή που να ικανοποιεί τις κοινωνικές βιοτικές ανάγκες. Να δημιουργήσουμε νέες μονάδες παραγωγής κοινωνικής βάσης. Να ικανοποιούμε τις ανάγκες μας με αυτοπαραγωγή και αχρήματες ανταλλαγές, δημιουργώντας “τοπικά νομίσματα” και εναλλακτικούς θεσμούς χρηματοδότησης, κ.λπ, κ.λπ.!

Ας δημιουργήσουμε κινήσεις πολιτών με τη μορφή “άμεσης δημοκρατίας εν δράσει”, που παρεμβαίνοντας στη τοπική κοινωνία και στη τοπική αυτοδιοίκηση θα δημιουργήσουν θεσμούς άμεσης δημοκρατίας σε όλα τα επίπεδα μετατρέποντας τους σημερινούς ΟΤΑ σε θεσμούς αυτοκυβέρνησης!

Αν αυτό είναι ουτοπικό και δεν το καταφέρουμε στα πλαίσια των τοπικών δήμων, όπου είναι πιο εύκολο να απαλλαγούμε από το σημερινό τοπικό κομματικό και πελατειακό σύστημα που επικρατεί, τότε είναι ακόμη πιο ουτοπικό να το καταφέρουμε σε κεντρικό επίπεδο του σημερινού κράτους, κάνοντας έφοδο στη βουλή και τα «χειμερινά ανάκτορα»

Δημοσιεύθηκε στη Κείμενα Μελών | Σχολιάστε

Νέα έρευνα επιβεβαιώνει την επικινδυνότητα των γενετικά τροποποιημένων(γ.τ.ο.) και του εντομοκτόνου Roundup

 

Picture Διεθνή σάλο έχουν προκαλέσει τα ευρήματα Γαλλικής έρευνας η οποία δείχνει πως πειραματόζωα ανέπτυξαν καρκινικούς όγκους και βλάβες σε ζωτικά όργανα σε δοκιμές διατροφής με “ασφαλή” όρια γ.τ. καλαμποκιού και του εντομοκτόνου Roundup. Η έρευνα -με διάρκεια κατά πολύ μεγαλύτερη από τις αντίστοιχες των εταιρειών, στις οποίες στηρίζονται οι εγκρίσεις της Ε.Ε. για τους γ.τ.ο.- προσέβαλε την στην ήδη κλονισμένη αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Αρχής τροφίμων (EFSA), η οποία είχε εγκρίνει την εν λόγω γ.τ. ποικιλία ως ασφαλή ενώ κατέκρινε πρόσφατα το μορατόριουμ Ελλάδας και Αυστρίας ως “επιστημονικά αβάσιμο”. Άμεση κριτική κατά κατά της έρευνας πραγματοποίησαν το λόμπι των εταιρειών βιοτεχνολογίας για την δημοσιευμένη και ελεγμένη έρευνα, λαμβάνοντας ανάλογη απάντηση, ενώ η Ε.Ε. ζητά εξέταση των αποτελεσμάτων.

Καρκινικοί όγκοι και βλάβες

Στην εργασία που δημοσίευσε πριν μερικές μέρες ο καθ. Μοριακής βιολογίας του Πανεπιστήμιου της Caen Gilles-Eric Séralini, σε συνεργασία με το ινστιτούτο Criigen, στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Food and Chemical Toxicology τα ευρήματα ήταν κάτι παραπάνω από ανησυχητικά. Η γενετικά τροποποιημένη (γ.τ.) ποικιλία καλαμποκιού NK603 της εταιρείας Monsanto και το ζιζανιοκτόνο της Roundup για το οποίο είναι φτιαγμένη να αντέχει, είχε δραματικές επιπτώσεις στην υγεία των πειραματόζωων, αναπτύσσοντας καρκινικούς όγκους και παθολογίες σε ζωτικά όργανα. Το σημαντικότερο εύρημα είναι ότι όχι μόνο τα πειραματόζωα που εκτέθηκαν σε διατροφή που περιείχε το ζιζανιοκτόνο Roundup πέθαιναν νωρίτερα, αλλά και εκείνα επίσης που τρέφονταν μόνο με το γ.τ. καλαμπόκι ανέπτυσσαν καρκινικούς όγκους.
Σύμφωνα με τον ίδιο ερευνητή, πρόκειται για την μεγαλύτερη σε διάρκεια και πιο λεπτομερής σχετική έρευνα που έχει πραγματοποιηθεί στο ζιζανιοκτόνο και στους γ.τ.ο. Οι μέχρι τώρα έρευνες -οι οποίες πραγματοποιούνταν από τις ίδιες και μόνο εταιρείες βιοτεχνολογίας και αγρο-χημικών- η διάρκεια των δοκιμών διατροφής σε πειραματόζωα δεν ξεπερνούσε τις 90 μέρες. Αξιοσημείωτα, χάρη στο ότι οι δοκιμές του Séralini διήρκεσαν 2 χρόνια, όσο δηλαδή και η διάρκεια ζωής των πειραματόζωων και σε ένα μεγάλο αριθμό πειραματόζωων, οι καρκινικοί όγκοι εντοπίστηκαν μετά τις 120 μέρες. Σημαντικό είναι επίσης ότι τα επίπεδα του ζιζανιακτόνου που χρησιμοποιήθηκαν είναι αυτά που θεωρούνται ως “ασφαλή προς κατανάλωση”.

Έντονες αντιδράσεις από Λόμπι Βιοτεχνολογίας και ..“φιλικά προσκείμενους”
Η δημοσίευση της εργασίας προκάλεσε μια σειρά αντιδράσεων από τις εταιρείες βιοτεχνολογίας αντίστοιχο λόμπι και διάφορους επιστήμονες. Στις Η.Π.Α. σε λιγότερο από μια μέρα εμφανίστηκαν στα πρωτοσέλιδα μεγάλων εφημερίδων ανακοινώσεις και απαξιωτικά άρθρα από επιστήμονες οι οποίοι κριτίκαραν την αξιοπιστία της έρευνας ως διάτρητη, παρόλη την εγκυρότητα του επιστημονικού περιοδικού που την δημοσίευσε και την διαδικασία αξιολόγησης και έγκρισης από την οποία πρέπει να περάσει μια έρευνα για να δημοσιευθεί.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ως ανταπάντηση ο Séralini σε παρουσίαση τύπου στις Βρυξέλλες “η έρευνα αυτή αξιολογήθηκε από το καλύτερο επιστημονικό περιοδικό Τοξικολογίας Τροφίμων, κάτι που διήρκεσε κατά πολύ περισσότερο από τις 24 ώρες που χρειάστηκαν διάφοροι για να την παρουσιάσουν ως μη-έγκυρη” ενώ απαντήσεις στα επιχειρήματα κατά της εγκυρότητας της έρευνας του αναρτήθηκαν τόσο από την ερευνητική του ομάδα όσο και από το την οργάνωση επιστημόνων Sustainable Food Trust

Η αμφιλεγόμενη στάση και ρόλος της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια Τροφίμων (EFSA)
Η EFSA η οποία είναι η αρμόδια επιστημονική αρχή για την αξιολόγηση και την κοινοποίηση της διατροφικής ασφάλειας στην Ε.E. έχει επικριθεί έντονα λόγω επιστημονικών αξιολογήσεων νέων φυτοφαρμάκων και γ.τ.ο βασιζόμενες σχεδόν αποκλειστικά σε εταιρικά και όχι σε ανεξάρτητα ερευνητικά στοιχεία καθώς και στην σχέση μελών και στελεχών της με εταιρείες και αντίστοιχα λόμπι, τα οποία οδηγήθηκαν σε παραίτηση λόγω σύγκρουσης συμφερόντων. Πριν μερικές μέρες δε, σύμφωνα με το EUfood policy.com, η Αρχή, με ένα δείγμα εκλαϊκευμένης και λιγότερο τεχνικής γραφής, κριτίκαρε το Ελληνικό και Αυστριακό Μορατόριουμ στους γ.τ.ο. αναφέροντας ότι στερούνται επιστημονικής βάσης..

Το γεγονός με τις περισσότερες επιπλοκές σε Ευρωπαϊκό επίπεδο είναι ότι η γ.τ. ποικιλία ΝΚ603 είχε ήδη λάβει έγκριση στην Ε.Ε. από το 2003 προς χρήση ως τρόφιμο και ζωοτροφή από την EFSA. Η απόφαση στηρίχτηκε σε δεδομένα δοκιμών που η ίδια εταιρεία παραγωγής, Μοnsanto, είχε πραγματοποιήσει και τα οποία θεωρούνται απόρρητα και δεν μπορούν να κοινοποιηθούν.

Σημαντικό είναι επίσης ότι οι κατευθυντήριες γραμμές της EFSA σχετικά με την ανάλυση κινδύνου για την έγκριση των γ.τ.ο. επρόκειτο να ενσωματωθούν σε νέους κανονισμούς της Ε.Ε. και προέβλεπαν περαιτέρω αποδυνάμωση των ελέγχου, θεωρώντας πως δεν είναι απαραίτητο καν να πραγματοποιούνται οι δοκιμές διατροφής 90 ημερών.

Απαγόρευση των γ.τ.ο. στη Ευρώπη θα ζητήσει η Γαλλία. Η Ελλάδα;

Οι μόνες γ.τ. καλλιέργειες που έχουν λάβει έγκριση και καλλιεργούνται εμπορικά αυτή την στιγμή στην Ε.Ε. είναι το καλαμπόκι ΜΟΝ810 της Monsanto και η πατάτα amflora η οποία ουσιαστικά έχει αποσυρθεί απο την αγορά. Επτά χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα και η Γαλλία, έχουν απαγορέψει την καλλιέργεια του ΜΟΝ810 στα εδάφη τους. Υπό το φως των νέων εξελίξεων η κυβέρνηση της Γαλλίας πρότίθεται να ζητήσει την πλήρη απαγόρευση του γ.τ. καλαμποκιού σε όλη την Ε.Ε. εάν τα αποτελέσματα των δοκιμών που δημοσιοποιήθηκαν πριν μερικές μέρες αποδειχθούν ακριβή. Aπο την άλλη ο Υπουργός Γεωργίας της Αυστρίας δήλωσε ότι: “Ένα πράγμα είναι σαφές: Δεδομένης αυτής της μελέτης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να επανεξετάσει τις πρακτικές ελέγχου της και η διαδικασία έγκρισης [των γ.τ.ο.] πρέπει επαναπροσδιορισθούν σε βάθος”. Επίσης η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φαίνεται όρισε την εξέταση της νέας έρευνας του Séralini ενώ δήλωσε ότι θα ορίσει αναγκαστικές δοκιμές 90 ημερών για την αξιολόγηση των υπό έγκριση γ.τ. ποικιλιών.

Το κρίσιμο ερώτημα βέβαια για τα Ελληνικά δεδομένα είναι το ποια θα είναι η στάση της Ελληνικής κυβέρνησης και του νέου υπουργού Α. Τσαυτάρη. Δεδομένης της δηλωμένης στάσης του υπέρ των γ.τ.ο. αναμένεται με ενδιαφέρον το ποια γραμμή θα ακολουθήσει και για το αν θα ενδυναμώσει την απόφαση απαγόρευσης καλλιέργειας γ.τ.ο..

B.Γ.
22 Σεπτεμβρίου 2012
BiotechWatch.gr

Δημοσιεύθηκε στη Κείμενα Μελών | Σχολιάστε

Η ΚΑΡΑΜΕΛΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΝΟΜΩΝ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΩΝ ΣΠΟΡΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ (ΥΠΟΘΕΣΗ KOKOPELLI)

Στις 12 Ιουλίου 2012 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκεσε προδικαστικό ερώτημα  για το κύρος των οδηγιών που άπτονται της  παραγωγής  και εμπορίας  σπόρων  παραδοσιακών ποικιλιών (εκτός επίσημου καταλόγου) . Το ερώτημα υπέβαλε δικαστήριο της Γαλλίας σχετικά με την υπόθεση Kokopelli-Baumaux  όσον αφορά την εμπορία σπόρων προς σπορά κηπευτικών.

Η διαφορά της κύριας δίκης και το προδικαστικό ερώτημα

            Η Kokopelli είναι μη κερδοσκοπική οργάνωση στη Γαλλία, η οποία πωλεί σπόρους προς σπορά παλαιών ποικιλιών κηπευτικών και καλλωπιστικών φυτών βιολογικής καλλιέργειας και διαθέτει στα μέλη της ορισμένες κηπευτικές ποικιλίες που καλλιεργούνται ελάχιστα στη Γαλλία. Η Baumaux δραστηριοποιείται στην επεξεργασία και εμπορία σπόρων για σπορά τόσο καλλωπιστικών όσο και κηπευτικών φυτών. Η εν λόγω εταιρία άσκησε το 2005 αγωγή λόγω αθέμιτου ανταγωνισμού κατά της Kokopelli, ζητώντας, μεταξύ άλλων, κατ’ αποκοπή αποζημίωση ύψους 50 000 ευρώ, καθώς και να παύσει η διαφήμιση των ποικιλιών που διέθετε στο εμπόριο.
            Με απόφαση της 14ης Ιανουαρίου 2008, το tribunal de grande instance de Nancy υποχρέωσε την Kokopelli να καταβάλει αποζημίωση στη Baumaux για αθέμιτο ανταγωνισμό. Το δικαστήριο αυτό διαπίστωσε ότι η Kokopelli και η Baumaux δραστηριοποιούνταν στον τομέα των παλαιών ή σπάνιων σπόρων, διέθεταν στο εμπόριο, μεταξύ άλλων, 233 προϊόντα που ήταν παρόμοια ή πανομοιότυπα και απευθύνονταν στην ίδια πελατεία ερασιτεχνών κηπουρών, τελούσαν επομένως σε σχέση ανταγωνισμού. Έκρινε, ως εκ τούτου, ότι η Kokopelli, διαθέτοντας στο εμπόριο σπόρους για κηπευτικά φυτά που δεν συμπεριλαμβάνονται ούτε στον γαλλικό κατάλογο ούτε στον κοινό κατάλογο περί ποικιλιών λαχανικών, προέβη σε πράξεις αθέμιτου ανταγωνισμού.
            Η Kokopelli άσκησε έφεση ενώπιον του cour d’appel de Nancy. Υπό τις συνθήκες αυτές, το cour d’appel de Nancy αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο το εξής προδικαστικό ερώτημα:
«Είναι σύμφωνες με τα δικαιώματα και τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή της ελεύθερης ασκήσεως οικονομικής δραστηριότητας, της αναλογικότητας, της ισότητας ή της απαγορεύσεως διακρίσεων, της ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων, και με τις απορρέουσες από την Διεθνή Σύμβαση για τους Φυτογενετικούς Πόρους δεσμεύσεις οι οδηγίες 98/95/ΕΚ, 2002/53/ΕΚ και 2002/55/ΕΚ του Συμβουλίου και 2009/145 της Επιτροπής καθόσον επιβάλλουν περιορισμούς στην παραγωγή και εμπορία παλαιών σπόρων και φυτικών ειδών;»

Η απόφαση  [1]

«Από την εξέταση του προδικαστικού ερωτήματος δεν προέκυψε κανένα στοιχείο που να θίγει το κύρος της οδηγίας 2002/55/ΕΚ του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2002, περί εμπορίας σπόρων προς σπορά κηπευτικών, και της οδηγίας 2009/145/ΕΚ της Επιτροπής, της 26ης Νοεμβρίου 2009, σχετικά με την πρόβλεψη ορισμένων παρεκκλίσεων για την αποδοχή ντόπιων αβελτίωτων φυλών και ποικιλιών κηπευτικών που καλλιεργούνται κατά παράδοση σε συγκεκριμένους τόπους και περιφέρειες και απειλούνται με γενετική διάβρωση και ποικιλιών κηπευτικών οι οποίες δεν έχουν εγγενή αξία για εμπορική φυτική παραγωγή αλλά αναπτύσσονται για καλλιέργεια υπό ιδιαίτερες συνθήκες, και για την εμπορία σπόρων προς σπορά των εν λόγω ντόπιων φυλών και ποικιλιών.»

Τι σημαίνει η απόφαση για το ευρωπαϊκό κίνημα των σπόρων

            Η απόφαση αυτή έρχεται σε πλήρη συμφωνία με τις απαιτήσεις των εταιρειών σπόρων της «ελεύθερης αγοράς» για τον έλεγχο των σπόρων στην Ευρώπη και σε παγκόσμιο επίπεδο. Το Ευρωπαϊκό δικαστήριο δεν έλαβε υπόψη τις σοβαρές αντιρρήσεις που έχουν τεθεί αναφορικά με τους περιορισμούς που επιβάλλει η σχετική νομοθεσία στην παραγωγή  διακίνηση  και εμπορία των ντόπιων αβελτίωτων ποικιλιών (ποσοτικοί, γεωγραφικοί, γραφειοκρατικοί) και οι οποίες εκφράστηκαν πολύ έντονα στις διαβουλεύσεις με τους κοινωνικούς εταίρους σε όλα τα κράτη μέλη.
            Συγκεκριμένα, έχουν εκφραστεί αντιρρήσεις κατά πόσο η παρούσα Ευρωπαϊκή νομοθεσία  για τους γενετικούς πόρους μπορεί να εκπληρώσει  το σκοπό της διατήρησης και αειφορικής χρήσης των γενετικών πόρων και έτσι ουσιαστικά να εφαρμόσει στην πράξη τη Διεθνή Συνθήκη για τους Φυτογενετικούς Πόρους  που υπογράφτηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004, διότι πρωτίστως επικεντρώθηκε στην εμπορία των σπόρων και επίσης διότι αφήνει μεγάλα περιθώρια μετάφρασης και εφαρμογής από κάθε κράτος μέλος [2].
            Υπάρχουν αντιρρήσεις για το γεγονός ότι οι ντόπιες ποικιλίες αντιμετωπίζονται ως «ποικιλίες που  δεν έχουν εγγενή αξία για εμπορική φυτική παραγωγή» και υποστηρίζεται ότι τα κριτήρια Διακριτότητας, Ομοιομορφίας και Σταθερότητας που απαιτούνται για την αποδοχή των παραδοσιακών ποικιλιών στον κατάλογο απαιτούν σταθερή συμπεριφορά των ποικιλιών στο χρόνο κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τη φύση των παραδοσιακών ποικιλιών να εξελίσσονται δυναμικά σε αλληλεπίδραση με το περιβάλλον. Επομένως, εφ’ όσον οι παραδοσιακές ποικιλίες δεν είναι ούτε σταθερές ούτε ομοιόμορφες δεν μπορούν να  εγγραφούν [3]. Σημειωτέον ότι το πλαίσιο των παρεκκλίσεων που θεσπίστηκε για την εγγραφή των παραδοσιακών ποικιλιών στους εθνικούς καταλόγους απορρέει από υποχρέωση της ΕΕ  στη Διεθνή Συνθήκη για τους Φυτογενετικούς Πόρους[4] και αναθεωρείται στις 31 /12/2013 εκ νέου. Προφανώς, η πρόσφατη αυτή απόφαση που θα χρησιμοποιηθεί ενάντια στην έφεση της Kokopelli θα λειτουργήσει επίσης αρνητικά στην επόμενη αναθεώρηση των  σχετικών οδηγιών, σε περίπου ένα χρόνο.
            Ένα άλλο στοιχείο που προέκυψε από αυτήν την απόφαση, με την οποία κρίνονται έγκυροι και νόμιμοι οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί για τους σπόρους των ντόπιων ποικιλιών, είναι ότι προβάλλεται πολύ το αιτιολογικό ότι εξυπηρετούν την αναγκαιότητα των αποδόσεων. Ύστερα από τις διαδοχικές αναθεωρήσεις της ΚΑΠ η παραγωγικότητα  στην αγροτική πολιτική πέρασε σε δεύτερη μοίρα μετά την ποιότητα. Το φάντασμα έτσι των μεγάλων αποδόσεων ξαναζωντανεύει τώρα με τρόπο υποκριτικό, ώστε να στηρίξει τους  κύριους πυλώνες  ελέγχου δηλ. πιστοποίησης (και εμπορικότητας) των σπόρων (διακριτότητα, ομοιομορφία, απόδοση) αποκλείοντας έτσι από την «ελεύθερη αγορά» τις ντόπιες ποικιλίες και τους παραγωγούς τους δηλ τους απλούς γεωργούς. Οποιεσδήποτε από αυτές καταφέρνουν να εισαχθούν νόμιμα στην αγορά αποτελούν μονοπώλιο των εταιρειών σπόρων και όχι των γεωργών ή των οργανώσεών τους. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι  η Kokopelli αποκαλείται συνεχώς ως «εταιρεία σπόρων» και εξισώνεται  με την Baumaux  ως ανταγωνιστής της.

Επίλογος

            Παρ’ όλα αυτά ο αγώνας για ελευθερία των σπόρων και απόδοση των δικαιωμάτων στους γεωργούς ως πρώτους βελτιωτές και φύλακες της βιοποικιλότητας  συνεχίζεται με αμείωτη ένταση. Όχι μόνο οι αποφάσεις του ευρωπαϊκού δικαστηρίου και γενικά  η νομοθεσία θα πρέπει να απασχολεί την ελληνική κοινή γνώμη, αλλά και ο αγώνας των ευρωπαίων συμπολιτών μας για τα δικαιώματα των σπόρων,  σε όλα τα επίπεδα πρέπει να λειτουργεί ως παράδειγμα. Ο αγώνας αυτός είναι σκληρός και άνισος και μόνο η σύμπνοια των ευρωπαϊκών λαών και η συνεργασία ως ενιαίο κίνημα μπορεί να ανατρέψει τις πολιτικές του παγκόσμιου καπιταλισμού και της ελεύθερης αγοράς εις βάρος της διατροφικής ασφάλειας και της ευημερίας του κόσμου.
            Στην Ελλάδα, παρά την ευαισθητοποίηση ενός μεγάλου μέρους της κοινωνίας για την αξία των παραδοσιακών ποικιλιών, δεν  έχουν γίνει ακόμη συνέργιες και δράσεις ικανές να θωρακίσουν τα δικαιώματα των ελλήνων γεωργών και καταναλωτών σε σχέση με την παραγωγή, διακίνηση και χρήση των ντόπιων ποικιλιών. Αυτό απορρέει από το γεγονός ότι είμαστε περισσότερο θεατές των εξελίξεων  σε όλα τα επίπεδα  και λιγότερο πρωταγωνιστές ή απλά επηρεαστές των όρων και των γεγονότων. Πολύ περισσότερο τώρα που η οικονομική κρίση καθορίζει τις τύχες τόσο του λαού αυτής της χώρας όσο και της πλούσιας ελληνικής φύσης αλλά και το αποτέλεσμα των ‘διαπραγματεύσεων’ για τις δανειακές συμβάσεις και το μνημόνιο. Απέναντι στις επερχόμενες ιδιωτικοποιήσεις, τη διάλυση των φορέων προστασίας και διαχείρισης της γεωργικής βιοοπικιλότητας (βλ ΕΘΙΑΓΕ) και την πίεση για νομιμοποίηση των γενετικά τροποποιημένων και των πατεντών,  η ευθύνη του ελληνικού κινήματος  για τους σπόρους είναι μεγάλη και ανάλογη της πρόκλησης. Μένει να λιγοστέψουμε τα λόγια και να αυξήσουμε την αποτελεσματικότητά μας με έργα και συνέργιες. 

 

[1] Court of Justice of the European Union PRESS RELEASE No 97/12,Luxembourg, 12 July 2012
[2] Κουτής Κ. 2011. Αξιολόγηση και αξιοποίηση εγχώριων ποικιλιών σιταριού σε περιβάλλον μειωμένων εισροών. Διδακτορική διατριβή. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσ/νίκης, Τμήμα Γεωπονίας.
[3] Newton AC, Akar T, Baresel JP, Bebeli PJ, Bettencourt E, Bladenopoulos KV, Czembor JH, Fasoula DA, Katsiotis A, Koutis K, Koutsika-Sotiriou M, Kovács G, Larsson H, Pinheiro de Carvalho MAA, Rubiales D, Russell J, Dos Santos TMM, and Vaz Patto MC. 2009. Cereal landraces for sustainable agriculture (review). Agron Sustain Dev 30: 237-269
[4] International Treaty on Plant Genetic Resources for Food and Agriculture (ITPGRFA), η οποία υπογράφτηκε με την υπ αριθμό 2004/869/EΕ απόφαση  της 24ης Φεβρουαρίου 2004 (OJ 2004 L 378, p. 1).
Κώστας Κουτής, ΑΙΓΙΛΟΠΑΣ

 

Δημοσιεύθηκε στη Αναδημοσιεύσεις | Σχολιάστε

Για το κίνημα της πατάτας

Τις τελευταίες μέρες βλέπουμε να παίρνει διαστάσεις (και με την βοήθεια των ΜΜΕ) το χαρακτηριζόμενο ως «κίνημα της πατάτας», η πώληση δηλαδή μεγάλης ποσότητας πατάτας απευθείας από τον παραγωγό. Μετά την Κατερίνη, που έκανε την αρχή, σειρά πήραν και άλλες μεγάλες και μικρές πόλεις. Η παράκαμψη των μεσαζόντων είναι αναντίρρητα μια σημαντική κίνηση, τόσο γιατί απομονώνει ένα κερδοσκοπικά μαφιόζικο κομμάτι της διακίνησης τροφίμων αλλά κυρίως γιατί δημιουργεί μια αυτοπεποίθηση στον κόσμο για τις δικές του δυνάμεις οργάνωσης. Τι προβάλλεται, όμως, μέσα από αυτό και ποια τα χαρακτηριστικά που τείνει να αποκτήσει;

Το σημαντικότερο στοιχείο που προβάλλεται είναι η χαμηλή τιμή της. Βεβαίως δεν παραλείπουν οι εμπλεκόμενοι με την κίνηση να αναφέρουν ότι αυτή είναι περίπου η τιμή κόστους των παραγωγών που οι ίδιοι οι παραγωγοί την ορίζουν στα 20 λεπτά/κιλό. Πραγματικά οι εισροές στη συμβατική καλλιέργεια της πατάτας είναι: χημικά λιπάσματα-φυτοφάρμακα και άλλα ενισχυτικά παρασκευάσματα, πατατόσπορος, μηχανήματα, ενέργεια. Ο πατατόσπορος είναι εισαγόμενος, Ολλανδιας κατά κύριο λόγο, τα φάρμακα και λιπάσματα τα παράγουν οι γνωστές εταιρείες των μεταλλαγμένων Βayer, ΒASPF, Monsanto, Novartis, Syngenta κ.λπ. Τα μηχανήματα είναι των γνωστών πολυεθνικών Deutz, Same, Renault κ.λπ. Πετρέλαια, βενζίνες, κλπ, όλα εισαγόμενα. Χοντρικά από τα 25 λεπτά του κιλού της πατάτας που διακινείται, τα 20 περίπου πάνε σε αυτούς που μας έχουνε στο χέρι, μας χρεώνουν με τα δάνεια μέσω των επιδοτήσεων, για να ακολουθήσουμε την πανάκριβη λογική τους και όταν δεν μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα, μας σφίγγουν τη θηλιά στο λαιμό. Μείνανε και άλλα 5 λεπτά για τον αγρότη να καλύψει τα υπόλοιπα έξοδα, τα εργατικά χέρια, τα χαράτσια κ.λπ.

Απ’ όλα αυτά προκύπτει το εύλογο ερώτημα: από ποιους αγρότες αγοράζονται οι πατάτες; Υπάρχουν οι μεγαλοαγρότες με εκατοντάδες στρέμματα και οι μικροί. Εάν κάποιος σπείρει 200 στρέμματα μπορεί να έχει προς διάθεση και 700 τόνους πατάτας. Εάν έχει 5 λεπτά κέρδος θα βγάλει 35.000 ευρώ. Το κράτος ενισχύει και βοηθάει τον μεγάλο παραγωγό αφού αυτή είναι η σύγχρονη τάση της βιομηχανοποιημένης γεωργίας. Ένας αντίστοιχος μικρός παραγωγός με 10 στρέμματα και 33 τόνους παραγωγή, με το ίδιο κέρδος 5 λεπτών θα βγάλει 1.650 ευρώ. Ένας τέτοιος αγρότης (η πλειοψηφία) για να βγάλει ένα αξιοπρεπές μεροκάματο θα πρέπει να πάει στη λαϊκή να πουλήσει με τουλάχιστον 50-60 λεπτά. Η μαζική διάθεση με 25 λεπτά ευνοεί τούς μεγαλοαγρότες-τσιφλικάδες εις βάρος των μικρών. Είναι ζήτημα πολύ σοβαρό εάν τα 25 ή τα 50-60 λεπτά είναι η πραγματική τιμή του προϊόντος. Αλλά η στήριξη μικρών παραγωγών, ακόμα και αν αυτό σημαίνει υψηλότερη τιμή, είναι απαραίτητη για μια πραγματική συνεργασία παραγωγών και καταναλωτών με βάση τις αρχές της αμοιβαιότητας. Βέβαια οι συγκεκριμένες πατάτες θα σάπιζαν λόγω της άρνησης των παραγωγών να πουλήσουν κάτω από την τιμή κόστους στους μεσάζοντες (μέχρι 15 λεπτά/κιλό). Αυτό όμως δεν αναιρεί το γεγονός ότι το κύριο προβαλλόμενο χαρακτηριστικό είναι η χαμηλή τιμή τους.

Μέχρι στιγμής, ξεκινώντας από την Κατερίνη, οι πατάτες αυτές διατίθενται ως «οι πατάτες των 25 λεπτών το κιλό» ή αλλιώς «2,5 Ευρώ το δεκάκιλο». Αν ήταν μόνο οι πατάτες των συγκεκριμένων παραγωγών του Νευροκοπίου, θα μιλάγαμε για μια κίνηση αλληλεγγύης. Προβάλλεται όμως η συνέχιση και σε άλλα προϊόντα με τον ίδιο τρόπο, όπου θα γίνεται επιλογή σε σχέση με την φθηνή τιμή. Μια οικονομικίστικη λογική δηλαδή, που βασίζεται στην χαμηλή τιμή και που δεν αλλάζει τις συνήθειες του καταναλωτή που έχει συνηθίσει στις ευκαιρίες ενός πολυκαταστήματος. Ισοπεδώνοντας έτσι κάθε άλλο ουσιαστικό χαρακτηριστικό μιας απευθείας συναλλαγής παραγωγού-καταναλωτή. Μια εβδομάδα μετά παρατηρούμε ήδη σκέψεις αγοράς ελαιολάδου από την Κρήτη (με 2.5 ευρώ το κιλό) σε περιοχές που παράγεται λάδι! Όλα για χάρη της φθηνής τιμής, δηλαδή. Μια τοπική συνέλευση ή δράση οφείλει να ενισχύσει την τοπική κοινωνία με σκοπό την ενδυνάμωσή της. Αλλιώς η «αυτοργάνωση» εξαντλείται μόνο στις καταναλωτικές συνήθειες εξεύρεσης φθηνής τιμής.

Για μια πραγματικά άμεση επαφή καταναλωτή και παραγωγού πρέπει να ισχύουν περισσότερες προϋποθέσεις από τη φθηνή τιμή. Ίσως η πιο σημαντική είναι η ποιότητα του ίδιου του προϊόντος, του τροφίμου. Μια πατάτα μπορεί να είναι φθηνή αν έχει καλλιεργηθεί σε μεγάλες γαίες, σε μονοκαλλιέργεια και με βιομηχανικό τρόπο, με τόνους επικίνδυνων λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων. Αλλά ποια είναι η ποιότητα ενός τέτοιου τροφίμου; Τι συνέπειες έχει για την κοινωνία, το περιβάλλον και για τον αγοραστή-καταναλωτή; Μήπως έχει μεγάλο κόστος, που δεν ενσωματώνεται βέβαια στην τιμή, αλλά πληρώνεται από την κοινωνία με άλλους τρόπους και κύρια μέσα από την υποβάθμιση της υγείας και του περιβάλλοντος, καθώς και με την μελλοντική έλλειψη πόρων;

Άλλη προϋπόθεση είναι η τήρηση ικανοποιητικών εργασιακών συνθηκών. Μια πατάτα ή ένα άλλο τρόφιμο μπορεί να είναι φθηνό αν οι εργάτες γης δουλεύουν για πολλές ώρες την ημέρα και αμείβονται με χαμηλά μεροκάματα. Μεροκάματα που θα είναι τυχεροί να τα εισπράξουν αν ο εργοδότης-αγρότης δεν τους καταγγείλει τελευταία στιγμή στην αστυνομία ως λαθραίους μετανάστες.

Ένα ουσιαστικό κίνημα τέτοιου τύπου πρέπει να έχει διάφορους στόχους, μερικοί από τους οποίους να είναι: Μόνιμη «γέφυρα» μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών της τοπικής -όσο γίνεται- κοινωνίας για το ξεπέρασμα των σημερινών μεσαζόντων κάθε είδους. Στήριξη της επιβίωσης των παραγωγών με δίκαιες τιμές, προσιτές όμως στους καταναλωτές με χαμηλό εισόδημα. Διαμόρφωσή του σε μια νέα δομή αλληλέγγυας οικονομίας, μη ενταγμένης ούτε στον ιδιωτικό, ούτε στον κρατικό τομέα της οικονομίας. Βασιζόμενο στις αξίες της συνεργατικότητας και αμοιβαιότητας και όχι του ανταγωνισμού, της κερδοσκοπίας και της αγοράς. Αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, χωρίς «πολιτικούς μεσάζοντες», συνεννόησης και αλληλοϋποστήριξης μεταξύ συνελεύσεων παραγωγών και συνελεύσεων καταναλωτών. Καθαρή τροφή στους καταναλωτές που θα σέβεται την φύση, όπως αυτή που καλλιεργεί ο παραγωγός για την οικογένειά του και όχι όπως αυτή που καλλιεργεί για να πουλάει.

Δημοσιεύθηκε στη Ανακοινώσεις | 2 σχόλια